Jak wyglądało życie społeczne na wsi w XIX wieku, jakie szanse na rozwój talentu i realizację marzeń miało biedne, wiejskie dziecko? Odpowiedzi na te pytania można uzyskać z lektury tej niezwykle realistycznej opowieści.Akcja noweli toczy się w II połowie XIX wieku we wsi położonej w zaborze rosyjskim. Spotykamy tutaj chłopca, tytułowego Janka, na pozór typowe wiejskie dziecko tamtych czasów. Biedny, chorowity, wiecznie głodny, od najmłodszych lat zmuszony do pracy w dworskim majątku. Było w nim jednak coś szczególnego -- niezwykły talent, zamiłowanie do muzyki. Wszędzie ją słyszał, również w dźwiękach natury, dlatego ludzie nazywali go Janko Muzykant. Przy życiu trzymało go głównie marzenie o własnych skrzypcach. Czy uda się je spełnić? Jak potoczą się losy Janka? Czy jego talent zostanie dostrzeżony, czy się zmarnuje? O tym opowiada ta historia.